Kαρκίνος του προστάτη

Ο προστάτης είναι ένας μικρός συμπαγής αδένας με μέγεθος κάστανου που βρίσκεται πίσω από το ηβικό οστό και περιέχει διάφορες ουσίες που θεωρούνται απαραίτητες για την γονιμοποίηση. Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί σήμερα τη συχνότερη μορφή καρκίνου στους άνδρες, με την πλειοψηφία των περιπτώσεων να εντοπίζεται στην περιφερική ζώνη του αδένα. Σε περίπτωση που ο όγκος αναπτυχθεί αρκετά μπορεί να διηθήσει και σε γειτονικά όργανα, όπως οι σπερματοδόχες κύστεις, αλλά και να κάνει απομακρυσμένες μεταστάσεις.

Ο καρκίνος του προστάτη αφορά κυρίως άνδρες κατά στα 70 έτη και θεωρείται σπάνιος σε άνδρες κάτω των 45ετών. Οι ουρολόγοι συνιστούν να γίνεται απαραιτήτως μέτρηση του PSA (prostate specific antigen) σε ετήσια βάση μετά την ηλικία των 50 ετών σε όλους τους άνδρες, ενώ όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό θα πρέπει να πραγματοποιήσουν την πρώτη μέτρηση μετά τα 45 έτη. Σε περιπτώσεις κληρονομικότητας χρειάζεται μεγάλη προσοχή καθώς, αν ένας συγγενής πρώτου βαθμού πάσχει από καρκίνο του προστάτη, ο κίνδυνος αυξάνει κατά 2 φορές, ενώ αν πάσχουν δύο συγγενείς πρώτου βαθμού, ο κίνδυνος αυξάνει από 5 έως 11 φορές.

Καρκίνος του προστάτη - Παράγοντες κινδύνου

Σήμερα γνωρίζουμε πως οι επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη είναι οι εξής:

Οικογενειακό ιστορικό - Κληρονομικότητα
Η φυλή: Υπολογίζεται πως οι Αφροαμερικάνοι παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, όπως και οι άνδρες που ζουν στη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τα νησιά της Καραϊβικής. Οι λόγοι πίσω από αυτήν τη διαπίστωση παραμένουν ασαφείς.
Η ηλικία, κυρίως μετά τα 50 έτη
Η παχυσαρκία, η ανθυγιεινή διατροφή και η επιλογή τροφών αυξημένων σε λίπη. Γενικά η παχυσαρκία θεωρείται παράγοντας κινδύνου για πολλές μορφές καρκίνου.
Το κάδμιο που βρίσκεται και στον καπνό και στα τσιγάρα.
Η απουσία σωματικής άσκησης. Η τακτική σωματική δραστηριότητα ωφελεί γενικά την υγεία, βοηθά στην απώλεια βάρους και μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο.

Καρκίνος του προστάτη-Τα συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζει κάθε άνδρας

Στα αρχικά στάδια του καρκίνου του προστάτη συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα αλλά, αν η νόσος προχωρήσει, μπορεί να εμφανιστούν οι παρακάτω ενδείξεις:

Δυσκολία-πόνος στην ούρηση
Αίσθημα καψίματος στην ουρήθρα κατά την ούρηση
Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
Ελάττωση ακτίνας ούρων
Επώδυνη εκσπερμάτωση
Αίσθημα βάρους στην πύελο ή στην περιοχή του πρωκτού

Καρκίνος του προστάτη - Διάγνωση

Οι ουρολόγοι επισημαίνουν πως ο καρκίνος του προστάτη είναι αντιμετωπίσιμος σε πολύ υψηλό ποσοστό όταν ανιχνεύεται νωρίς, καθώς πολλοί όγκοι είναι βραδέως αναπτυσσόμενοι και ενδέχεται να μην απειλήσουν την υγεία του άνδρα.

Ο έλεγχος (screening) για τον καρκίνο του προστάτη περιλαμβάνει μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (prostate specific antigen – PSA) και τη δακτυλική εξέταση. Για να επιβεβαιωθεί ή όχι η κακοήθεια απαιτείται βιοψία του προστάτη αδένα. Κατά τη βιοψία λαμβάνονται πολλαπλά ιστοτεμάχια και από τους δύο λοβούς του προστάτη και αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση. Η λήψη γίνεται με βελόνα υπό απεικονιστική καθοδήγηση με διορθικό υπέρηχο.

Θεραπεία του καρκίνου του προστάτη

Το είδος της θεραπείας εξαρτάται σημαντικά από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η νόσος, τη στιγμή που διαγιγνώσκεται. Σε περίπτωση που βρίσκεται σε αρχικά στάδια, αποφασίζεται και το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα ή αν θα ακολουθηθεί ενεργή παρακολούθηση. Στην ουσία, με την ενεργή παρακολούθηση, δεν πραγματοποιείται κάποια επέμβαση ή ακτινοθεραπεία αλλά οι ασθενείς υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί ότι ο καρκίνος τους δεν εξελίσσεται. Αυτό μεταφράζεται σε συχνές βιοψίες και έλεγχο PSA, για μεγάλες περιόδους της ζωής τους, έτσι ώστε οι ιατροί να διαπιστώνουν αν η νόσος εξελίσσεται ή όχι και σε ποιο βαθμό.

Στην αντίθετη περίπτωση, η αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη περιλαμβάνει τη ριζική προστατεκτομή, την ακτινοθεραπεία και την ορμονοθεραπεία, ανάλογα πάντα με την περίπτωση. Με τη ριζική προστατεκτομή πραγματοποιείται η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη, των σπερματοδόχων κύστεων και σε ορισμένες περιπτώσεις, αφαιρούνται και οι παρακείμενοι λεμφαδένες. Σήμερα η επέμβαση αυτή έχει εξελιχθεί σε σημαντικό βαθμό και δεν πραγματοποιείται μόνο με ανοιχτή προσπέλαση αλλά και με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπική και την ρομποτική ριζική προστατεκτομή).

Καθώς κάθε ασθενής είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, κάθε θεραπευτικό πλάνο για τον καρκίνο του προστάτη απαιτεί πληροφόρηση από εξειδικευμένους και κατάλληλα εκπαιδευμένους ουρολόγους.